3 Fazlı (Trifaze) Motorlar
3 FAZLI (TRİFAZE) MOTORLAR
3 Fazlı asenkron motorlar stator ve rotor olmak üzere iki temel bileşenden oluşur. Stator motorun sabit parçasını oluşturur. Statorda stator çekirdeği ve alan sargıları bulunur. 3 fazlı asenkron motorların statorlarında her 3 faz için birer ayrı sargı bulunmaktadır. Rotor ise motorun dönen parçasıdır. Bilezikli asenkron motorların rotorlarında sargı, sincap kafesli asenkron motorların rotorunda ise kısa devre edilmiş baralar bulunur. Endüstriyel uygulamalarda yaygın olarak kullanılan asenkron motor tipi sincap kafesli asenkron motordur.
Asenkron motorlarda hava aralığında oluşan döner alanın frekansı ile rotorun dönme frekansı aynı değildir. Bu motorlar bu sebep ile asenkron olarak adlandırılmaktadır. Hava aralığındaki döner alanın frekansı, motorun besleme frekansı ve kutup sayısına bağlı olup motorun yükü ile değişmez iken rotorun dönme frekansı yüke bağlı olarak değişmektedir. Motorun çalışma bölgesinde yük arttıkça motor devir sayısı düşer, yük azaldıkça devir sayısı artar. Motorun devir sayısı boşta çalışmada en yüksek seviyededir. Asenkron motorun motor çalışma bölgesinde motorun devir sayısı, döner alanın devir sayısını aşamaz. Döner alanın devir sayısı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
N = 120 x f/P
N: Döner alanın devir sayısı [rpm]
f: Besleme frekansı [Hz]
P: Stator sargısının kutup sayısı
Buradan görüleceği gibi 2 kutuplu bir motorun döner alan hızı 3000rpm ve 4 kutuplu bir motorun döner alan hızı 1500rpm olacaktır.
3 Fazlı asenkron motorlar;
Doğrudan şebekeden yol verilerek (DOL) kullanılabilir. Bu durumda hız ayarı mümkün değildir.
Hız kontrolü için değişken hız sürücüsü (VFD) ile beslenerek kullanılabilir. Hem skaler hem de vektörel kontrole uygundur.
Aynı motor hem 50Hz hem de 60Hz şebekelerde kullanılabilir.
Kalkış akımının kısıtlanması için Yıldız/Üçgen kalkışa ya da yumuşak yol verici kullanımına uygundur.
