1 FAZLI (MONOFAZE) MOTORLAR
1 FAZLI (MONOFAZE) MOTORLAR
1 Fazlı asenkron motorların yapısı stator ve rotor olmak üzere iki temel bileşenden oluşur. Stator motorun sabit parçasını oluşturur. Statorda stator çekirdeği ve alan sargıları bulunur. 1 fazlı asenkron motorların statorlarında genellikle ana ve yardımcı sargı olmak üzere 2 sargı bulunur. Rotor ise motorun dönen parçasıdır. Bilezikli asenkron motorların rotorlarında sargı, sincap kafesli asenkron motorların rotorunda ise kısa devre edilmiş baralar bulunur.
Asenkron motorlarda hava aralığında oluşan döner alanın frekansı ile rotorun dönme frekansı aynı değildir. Bu motorlar bu sebep ile asenkron olarak adlandırılmaktadır. Hava aralığındaki döner alanın frekansı, motorun besleme frekansı ve kutup sayısına bağlı olup motorun yükü ile değişmez iken rotorun dönme frekansı yüke bağlı olarak değişmektedir. Motorun çalışma bölgesinde yük arttıkça motor devir sayısı düşer, yük azaldıkça devir sayısı artar. Motorun devir sayısı boşta çalışmada en yüksek seviyededir. Asenkron motorun motor çalışma bölgesinde motorun devir sayısı, döner alanın devir sayısını aşamaz. Döner alanın devir sayısı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
N = 120 x f/P
N: Döner alanın devir sayısı [rpm]
f: Besleme frekansı [Hz]
P: Stator sargısının kutup sayısı
Buradan görüleceği gibi 2 kutuplu bir motorun döner alan hızı 3000rpm ve 4 kutuplu bir motorun döner alan hızı 1500rpm olacaktır.
Bir fazlı asenkron motorlarda kalkış momentinin oluşması için ana ve yardımcı sargıdan faz farklı alternatif akımların geçmesi gerekir. Bunu gerçekleştirmek için yardımcı sargı devresine seri kondansatör bağlanır. Böylece iki fazlı motor oluşur. Motorun kalkış momentini arttırmak için daimi kondansatöre ek olarak yalnız kalkış süresince devrede olacak, kalkış tamamlandığında bir düzenek ile devreden çıkarılacak kalkış kondansatörü de kullanılabilir.
